Na jakie choroby zawodowe najczęściej cierpią nauczyciele?
Każdego roku o stwierdzenie choroby zawodowej ubiega się coraz więcej nauczycieli. Zwykle są to emeryci bądź osoby, którym do emerytury pozostało kilka lat pracy. Choć środowisko pracy nauczyciela nie wydaje się nam szczególnie groźne dla zdrowia, jest to bardzo wymagająca profesja. Większość chorób przedstawicieli tejże grupy zawodowej dotyczy głosu. Jakie są tego przyczyny? Jak stwierdza się chorobę zawodową? Zapraszamy do lektury!
Czym jest choroba zawodowa?
Definicja choroby zawodowej została zawarta w Kodeksie Pracy. Wieloletnie badania pokazują, że każda praca, wykonywana przez dłuższy czas, może nieść za sobą negatywne konsekwencje dla zdrowia. Pracodawca ma obowiązek ustalić ryzyko zawodowe dla każdego stanowiska, które oferuje. Oczywiście inaczej będzie ono wyglądać w przypadku górnika czy pracownika budowlanego, a inaczej w przypadku nauczyciela. Wróćmy jednak do wyjaśnienia, czym jest choroba zawodowa. Według ustawodawcy to „choroba wymieniona w wykazie chorób zawodowych, która została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy”. Co ważne, chorobę zawodową można stwierdzić w trakcie trwania obecnego stosunku pracy bądź po jego wygaśnięciu. Oznacza to, że nawet jeśli pracownik pójdzie na emeryturę, wciąż może ubiegać się o przyznanie dodatkowych świadczeń w związku z rozpoznaną u niego chorobą zawodową.
Na jakie choroby zawodowe cierpią nauczyciele?
Jak wyjaśnia lekarz medycyny pracy ze specjalistycznej przychodni Medan w Jarocinie – u nauczycieli z wieloletnim stażem zawodowym często stwierdza się przewlekłe choroby narządu głosu. Są one spowodowane długotrwałym wysiłkiem głosowym, który trwa co najmniej 15 lat. W wykazie chorób zawodowych nauczycieli figurują następujące schorzenia:
guzki głosowe twarde,
wtórne zmiany przerostowe fałd głosowych,
niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią.
Na rozwój wyżej wymienionych schorzeń mają wpływ czynniki zewnętrzne i wewnętrzne. Do tych pierwszych trzeba zaliczyć przedłużony czas pracy głosem, pracę w hałasie i często nieodpowiednie warunki akustyczne w miejscu pracy. Z kolei wśród czynników wewnętrznych wymieniamy:
ogólny stan zdrowia,
przewlekłe choroby laryngologiczne,
wadliwą postawę w czasie pracy głosem,
brak przestrzegania higieny narządu głosu.
W przypadku schorzeń zawodowych nauczycieli bardzo ważna jest profilaktyka. Pracownicy oświaty powinni stawiać się na okresowe badania pracownicze nie rzadziej niż co 5 lat. Koszt badań z zakresu medycyny pracy w całości pokrywa pracodawca. Warto zaznaczyć, że jeśli dyrektor szkoły zauważy, że któryś z nauczycieli wykazuje objawy chorobowe, może skierować go na badania okresowe lub kontrolne w dowolnym czasie, z własnej inicjatywy.
Jak wyglądają badania okresowe dla nauczycieli?
Nauczycieli poddaje się badaniom ogólnym, które wykonywane są przez specjalistę medycyny pracy. Oprócz tego pracownicy oświaty muszą odbyć konsultację laryngologiczną i wykonać badania sanitarno-epidemiologiczne. Bardzo ważna jest również wizyta u foniatry, czyli lekarza, który zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem schorzeń głosu, mowy i języka. Na podstawie wyników badań i powyższych konsultacji specjalista medycyny pracy wystawia nauczycielowi odpowiednie orzeczenie lekarskie, które umożliwia mu dalszą pracę w zawodzie. O ważności zaświadczenia decyduje lekarz. Jeśli uzna on, że pracownik oświaty jest bardziej niż inni nauczyciele narażony na problemy zdrowotne wynikające z charakteru wykonywanej pracy, może wystawić zaświadczenie na okres krótszy niż przepisowe 5 lat.
Jak udowodnić istnienie choroby zawodowej?
Postępowanie dotyczące uznania konkretnego schorzenia za chorobę zawodową składa się z kilku etapów. Obowiązek zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej spoczywa nie tylko na pracowniku, ale też na pracodawcy i lekarzu zatrudnionym w jednostce orzeczniczej. Po dopełnieniu tej formalności pracownik musi czekać na zwołanie komisji orzeczniczej, która na podstawie dostępnych wyników badań, dokumentacji przebiegu zatrudnienia i oceny ryzyka zawodowego, ustali, czy rozpoznana u pacjenta choroba jest wynikiem wieloletniej pracy na danym stanowisku, czy też nie. W przypadku uznania choroby zawodowej pracownik może liczyć na zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, jednorazowe odszkodowanie bądź rentę z tytułu utraty zdolności do pracy. Każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie.
