Kiedy stosuje się znieczulenie ogólne w stomatologii?
Znieczulenie ogólne stosowane przy prowadzeniu skomplikowanych operacji chirurgicznych rozwijało się przez lata, oferując specjalistom dostęp do coraz to nowszych anestetyków i ulepszonych technik anestezji. Tymczasem w stomatologii proces znieczulania pacjentów przez dekady ograniczał się wyłącznie do stosowania inhalacji z podtlenku azotu. Na szczęście dziś pacjenci gabinetów dentystycznych mają do wyboru wiele różnych, skutecznych metod uśmierzania bólu podczas zabiegów stomatologicznych. W jakich sytuacjach warto rozważyć znieczulenie ogólne?
Czym jest znieczulenie ogólne, a czym miejscowe?
Zanim powiemy o wskazaniach do zastosowania znieczulenia ogólnego w stomatologii, warto wyjaśnić, jaka jest różnica między tym właśnie rodzajem anestezji a znieczuleniem miejscowym. Otóż znieczulenie ogólne możemy określić jako stan braku świadomości pacjenta, który celowo został wywołany określonymi środkami farmaceutycznymi. Osoba poddana znieczuleniu ogólnemu nie reaguje na bodźce zewnętrzne, następuje u niej zwiotczenie mięśni, a zdolność do samoistnego oddechu zostaje zaburzona, co wymusza konieczność zapewnienia drożności dróg oddechowych i wentylacji wewnętrznej. Nad procesem leczenia zębów pod narkozą czuwa nie tylko stomatolog, ale też anestezjolog, który na bieżąco monitoruje stan pacjenta i reaguje na niepokojące sygnały takie jak np. przypadkowe wybudzenie czy spadek saturacji. Zdecydowana większość zabiegów stomatologicznych odbywa się jednak w znieczuleniu miejscowym, z zastosowaniem sedacji lub bez. W zasadzie ten typ znieczulenia można podzielić na trzy rodzaje:
znieczulenie powierzchniowe – polega na aplikacji na śluzówkę jamy ustnej preparatu znieczulającego zawierającego lignokainę,
znieczulenie nasiękowe – polega na wykonaniu płytkiej iniekcji w okolicy leczonego zęba, odmianą tego znieczulenia jest znieczulenie śródwięzadłowe, które polega na podaniu środka znieczulającego w szparę ozębnej,
znieczulenie przewodowe – polega na podaniu środka znieczulającego w okolicę większego nerwu, co skutkuje znieczuleniem kilku większych struktur anatomicznych jednocześnie.
Znieczulenie miejscowe, choć najpopularniejsze w stomatologii, nie sprawdza się jednak u wszystkich pacjentów. Kiedy leczenie zębów pod pełną narkozą jest lepszym rozwiązaniem?
Wskazania do zastosowania znieczulenia ogólnego w stomatologii
Strach przed stomatologiem jest mocno zakorzeniony w polskim społeczeństwie. Osoby, które panicznie boją się dentysty, określa się mianem dentofobów. Trudno sobie wyobrazić, by pacjent z silną dentofobią dobrowolnie poddał się np. klasycznemu leczeniu kanałowemu kilku zębów. Byłby to dla niego bardzo duży stresor. Dlatego też coraz więcej gabinetów stomatologicznych wprowadza do swojej oferty zabiegi w znieczuleniu miejscowym. Gwarantują one pacjentom większy komfort, ograniczają reakcje lękowe i sprawiają, że osoby, które przeraźliwie boją się dentysty, chętniej poddają się leczeniu. Jak wyjaśnia specjalista z przychodni stomatologicznej DENTAL w Lublinie:
„Leczenie zębów pod narkozą skierowane jest także do dzieci, młodzieży i pacjentów niepełnosprawnych. Bardzo często zdarza się, że pacjenci pediatryczni nie współpracują z lekarzem podczas zabiegów, co wydłuża i utrudnia ich prowadzenie. Ponadto dzieci trudniej znoszą częste długotrwałe wizyty u specjalisty. Techniki behawioralne nie zawsze okazują się skuteczne. W takim przypadku zastosowanie ogólnego znieczulenia niesie za sobą wiele korzyści dla obu stron. Dentysta może skupić się na swojej pracy, a mały pacjent nie przeżywa traumy związanej z leczeniem stomatologicznym.”
Warto zaznaczyć, że na zastosowanie ogólnego znieczulenia wymagana jest pisemna zgoda pacjenta, lub, w przypadku osób nieletnich i niepełnosprawnych, zgoda ich opiekuna prawnego.
Czy zastosowanie znieczulenia ogólnego w stomatologii zawsze jest możliwe?
Podjęcie decyzji o leczeniu zębów pod narkozą musi być poprzedzone wnikliwą i rzetelną diagnostyką. Konieczna jest dokładna analiza stanu zdrowia pacjenta, ocena stopniu rozwoju psychicznego (w przypadku dzieci i osób z niepełnosprawnościami umysłowymi) oraz ustalenie faktycznych potrzeb leczniczych. Co istotne, podczas zabiegów w znieczuleniu ogólnym, dentysta powinien postarać się wyleczyć, jak największą liczbę zębów w czasie pojedynczej sesji. Za celowe uznaje się również przeprowadzenie zabiegów z zakresu stomatologii zachowawczej, profilaktycznych. Leczenie zębów pod narkozą można prowadzić zarówno w szpitalu, jak i w warunkach ambulatoryjnych, w odpowiednio przygotowanym do tego gabinecie dentystycznym.
