Jakie cechy posiadają narzędzia nieiskrzące?
Czy coś takiego małego jak pojedyncza iskra może doprowadzić do tragedii? Odpowiedź na to pytanie doskonale zna każdy, kto pracuje w środowisku, w którym występują łatwopalne ciecze i gazy. Właśnie dla takich pracowników produkowane są specjalne zestawy narzędzi nieiskrzących, które znacząco minimalizują ryzyko pojawienia się iskier mogących doprowadzić do wybuchu. Czym się one odznaczają?
Z czego wytwarzane są narzędzi nieiskrzące?
Stal używana powszechnie w produkcji standardowych narzędzi, takich jak młotki, klucze, kliny, wkrętaki, nie nadaje się do stosowania w środowisku, w którym występują związki łatwopalne. Dlatego też producenci narzędzi musieli opracować stopy, które będą w stanie zastąpić stal. Obecnie w użytku powszechne są stopy miedzi z berylem lub aluminium, wzbogaconymi niewielkimi ilościami innych pierwiastków, np. żelazem, niklem, manganem czy kobaltem.
Niska twardość
Dlaczego stal nie nadaje się do produkcji narzędzi nieiskrzących?
- Spowodowane jest to przede wszystkim jej bardzo wysoką twardością – wyjaśnia przedstawiciel firmy A&K Serwis – Wykonane z niej narzędzie podczas użycia może generować duże tarcie na obrabianym materiale, a to z kolei przekłada się na większe ryzyko wytworzenia wysokoenergetycznej iskry, która może doprowadzić do zapłonu łatwopalnych substancji.
Stąd też stopy używane do produkcji narzędzi nieiskrzących odznaczają się przede wszystkim minimalną twardością w stosunku do obrabianych materiałów. Z drugiej strony narzędzia nie mogą być zbyt miękkie, ponieważ nie będą w takiej sytuacji nadawać się do pracy. Producent narzędzi powinien zatem w taki sposób dobierać skład stopu, żeby zachować kompromis między wysoką trwałością i odpowiednim poziomem bezpieczeństwa. Pracownicy wykorzystujących w swoich zadaniach narzędzia nieiskrzące mimo to muszą pamiętać, żeby nie nadużywać siły.
Odporność na korozję i właściwości antymagnetyczne
Niska zawartość żelaza w stopach użytych do produkcji narzędzi nieiskrzących sprawia, że narzędzia te wykazują bardzo wysoką odporność na procesy korozyjne – nawet w kontakcie z wodą morską. Z tego powodu nadają się do pracy w środowiskach o dużym stężeniu wilgoci, np. na morskich platformach wiertniczych, na pokładach statków, czy też przy pracy z instalacjami wodno-kanalizacyjnymi. Dodatkowo narzędzia wykonane ze stopów miedzi wykazują właściwości antymagnetyczne.
Ostrożnie z acetylenem
Choć narzędzia nieiskrzące są generalnie rozwiązaniem bezpiecznym, wciąż należy bardzo rozważnie z nich korzystać. Ryzykowne jest między innymi wystawianie ich na kontakt z acetylenem – może to prowadzić do wytworzenia się wybuchowego acetylenku miedzi. Substancja ta może ulec zapłonowi nawet w kontakcie z niskoenergetyczną iskrą, wygenerowaną w kontakcie narzędzia nieiskrzącego z obrabianymi materiałem.
