Koła łańcuchowe – poznaj ich rodzaje oraz zastosowanie
Koła łańcuchowe to obowiązkowy element przekładni łańcuchowej. W każdej z nich znajdują się dwa koła i łańcuch opasany naokoło nich. Głównym zadaniem koła jest przenoszenie momentu obrotowego we współpracy z łańcuchem. To podstawowy element wielu mechanizmów, które towarzyszą nam na co dzień. Gdzie mają zastosowania koła łańcuchowe i jakie ich rodzaje można wyróżnić?
Idealny duet – koło i łańcuch
Przede wszystkim koło i łańcuch muszą do siebie idealnie pasować. Koło powinno być tak wykonane, aby rolka łańcucha mieściła się idealnie w przestrzeni między zębami koła i podziałką łańcucha. Koło dopasowuje się do łańcucha, a ten z kolei musi być dobrany ze względu na swoją wytrzymałość na zrywanie. W zależności od przeznaczenia, charakteru pracy i obciążeń wybiera się inny rodzaj łańcucha.
Na przykład, jeśli układ ma przenosić niewielkie siły, a przyspiesza i zwalnia stosunkowo często, stosuje się możliwie jak najlżejsze koło, aby przekładnia mogła mieć najmniejszy obrotowy moment bezwładności. Takie rozwiązania są powszechnie stosowane do napędu rowerów i motocykli.
Całkowitym przeciwieństwem jest sytuacja, w której pojawiają się potężne obciążenia – stosuje się wtedy duży, wielorzędowy łańcuch i tak samo duże koła łańcuchowe. Taki układ z reguły jest znacznie większy tak, aby zagwarantować przeniesienie olbrzymich obciążeń i zapewnić odpowiednią żywotność. Takie rozwiązania stosuje się, chociażby w górnictwie.
Zasadniczym zadaniem konstruktorów jest zaś balansowanie masy i bezwładności całego układu z jego wytrzymałością. Istotną kwestią są także koszty produkcji. Poszukuje się takich rozwiązań, aby ich stosowanie było opłacalne, a stosunek ceny do jakości był jak najlepszy.
Jakie parametry określają koła łańcuchowe?
Przede wszystkim określając działanie koła łańcuchowego, zwraca się uwagę na podziałkę, która musi zawsze być odpowiednia do współpracy z łańcuchem o określonej wytrzymałości. Kolejna sprawa to liczba zębów, która określa średnicę koła, a stosunek liczb zębów w 2 kołach określa z kolei przełożenie. Dalej mamy liczbę rzędów. Do najbardziej popularnych należą koła 1, 2 i 3 rzędowe. Niezmiernie ważny jest także materiał, z jakiego są wykonane poszczególne elementy. Najpopularniejsza obecnie jest stal C45, która odporna jest na ścieranie, niskie i wysokie temperatury, działanie kwasów żrących, a także częściowo na rdzę.
Jeśli jednak układ ma mieć ponadprzeciętne właściwości, stosuje się stal o podwyższonej wytrzymałości. Mowa o tzw. stali specjalnej. Stosuje się też powłoki antykorozyjne w technologii proszkowego malowania lub ocynkowania, a niekiedy poddaje się koła obróbce cieplnej. Dzięki temu otrzymać można wysokiej klasy koła z zębami nawęglonymi i zahartowanymi. Tak produkowane są też koła hartowane na wskroś.
Zastosowanie kół łańcuchowych
Koła łańcuchowe znajdują szerokie zastosowanie w przemyśle, hutnictwie, recyclingu, górnictwie, a także w przemyśle samochodowym. Towarzyszą nam na co dzień. Znajdziemy je w zegarku, rowerze, a także w dużych układach turbinowych i napędowych. Odpowiedni dobór kół łańcuchowych i łańcuchów do konkretnych mechanizmów warto zlecić specjaliście. To właśnie konstruktorzy dbają o to, aby zależność i właściwości obu elementów ze sobą synergetycznie współgrały. Specjaliści wykonują precyzyjne obliczenia i na ich podstawie dobierają wszystkie parametry.
Szeroką gamę kół łańcuchowych z odpowiednimi certyfikatami, atestami oraz te opatrzone badaniami laboratoryjnymi (próbami wytrzymałości) oferuje firma BUD-MECH. Dystrybuuje ona najbardziej potrzebne w różnych branżach odmiany kół łańcuchowych w modelach: 06 B, 08 B, 10 B, 12 B, 16 B, 20 B, 24 B, 28 B oraz 32 B.
Przegląd popularnych modeli kół łańcuchowych
Koła łańcuchowe tworzone są w różnych modelach, które wymieniono powyżej. Pod każdym symbolem kryje się zaś pełna nazwa produktowa, wyznaczony typ wyrobu, a także dopasowane są do danej klasyfikacji jego parametry: ilość zębów, szerokość zębów, średnica rolki, pozostałe wymiary oraz typ (SIMPLEX, DUPLEX oraz TRIPLEX). Uszczegółowiając, w ofercie najlepszych dystrybutorów znaleźć można między innymi koła łańcuchowe z piastą i otworem wstępnym, których roczna produkcja na całym świecie sięga kilkudziesięciu milionów sztuk.
