O Rzeszowie

Rzeszów to stolica województwa podkarpackiego i siedziba władz powiatu rzeszowskiego. Miasto znajduje się w południowo-wschodniej Polsce i jest głównym punktem aglomeracji rzeszowskiej.

Miasto może pochwalić się bogatą ofertą edukacyjną, działają tu dwie duże uczelnie państwowe – Uniwersytet Rzeszowski posiadający 12 wydziałów oraz Politechnika Rzeszowska. W mieście studenci mogą kształcić się również na uczelniach niepublicznych, w tym np. Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania.

W Rzeszowie prężnie rozwija się przemysł, znajduje się tu międzynarodowy port lotniczy oraz Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny, który stawia na nowoczesne technologie.

Stolica Podkarpacia to także miasto zabytków oraz miejsce, które podkreśla swoje walory przyrodnicze. Znajduje się tu ponad 1000 ha terenów zielonych, w tym parki miejskie, np. Park Papieski, Park Inwalidów Wojennych oraz tereny zielone nad Zalewem. W mieście prowadzi się liczne działania mające na celu poprawę stanu środowiska naturalnego. Warto skorzystać z bazy noclegowej i zarezerwować hotel.

Dowiedz się więcej o Rzeszowie

Historia

Rzeszów to jedno z najstarszych polskich miast. Przez wieki nazwa miasta zmieniała się - Rzeszów nazywany był Resovią, Reishą, określany był też jako Reichsshof, Rzeschow. Początki pierwszej osady powstałej na terenie obecnego Rzeszowa sięgają XIV wieku. Miasto otrzymało akt lokacyjny w 1354 roku, a pierwszym władcą został Jan Pakosławic, później nazywany Rzeszowskim. Rządy rodziny Rzeszowskim trwały aż do 1683 roku.

W XV wieku doszło do pożaru, który doszczętnie zniszczył Rzeszów. Miasto na szczęście powoli zostało odbudowane. Kolejne lata to rozwój handlu dzięki dobremu połączeniu z Krakowem, Lwowem i Sandomierzem. W tym czasie sprzedawano głównie alkohol i sól. W XVI wieku Wisłok stał się poważanym szlakiem handlowym, który umożliwił transport do Gdańska przez San i Wisłę. To również czasy świetnie prosperującej administracji i budowy ważnych obiektów - ratusza miejskiego oraz zamku.

Niesprzyjający okres dla miasta to czasy panowania rodu Lubomirskich. Ich polityka nie była łaskawa dla mieszkańców, którym ograniczyli oni prawa, zahamowali również rozwój handlu poprzez utworzenie w mieście siedziby magnackiej. W 1769 roku doszło do bitwy z wojskami rosyjskimi. W czasie zaborów miasto znalazło się pod panowaniem Austrii.

XIX wiek to ponowny rozwój miasta. W pierwszej połowie wieku miasto odzyskało wolność, a później utworzono tu linię kolejową. W XX wieku w mieście funkcjonowały już elektrownia i wodociągi oraz oświetlenie uliczne. Liczba mieszkańców przekroczyła wówczas 23 tysiące, a połowę stanowiła ludność pochodzenia żydowskiego.

W wyniku II wojny światowej doszło do wielu zniszczeń zarówno domów, jak i fabryk oraz ważnych zabytków. Oprócz ludności pochodzenia żydowskiego prześladowani byli także księża. W mieście w latach 1941-1942 działało getto.

W 1944 roku doszło do wyzwolenia i Rzeszów znów stał się istotnym ośrodkiem w kraju. Miasto rozrastało się, powstawały osiedla i zakłady przemysłowe, w tym filia fabryki Cegielskiego, utworzono uczelnie wyższe, w tym Politechnikę Rzeszowską im. Ignacego Łukasiewicza oraz Uniwersytet Rzeszowski. Dziś Rzeszów nadal się rozwija i jest najważniejszym miastem Podkarpacia.

Ludność

Według danych Wydziału Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta Rzeszowa z początku 2019 roku liczba osób, które są zameldowane na pobyt stały lub czasowy w mieście, wynosi 193 631. Przyrost naturalny w I półroczu 2018 roku wyniósł 3,9 na 1000 ludności. Liczba osób w wieku przedprodukcyjnym wynosi 34 648, produkcyjnym - 116 960, a poprodukcyjnym - 38 054.

Kultura

W Rzeszowie działa wiele instytucji artystycznych. Jedną z takich placówek jest Estrada Rzeszowska, która zajmuje się organizacją imprez miejskich oraz wspieraniem ochrony dziedzictwa narodowego oraz dorobku kulturowego. Jej zadaniem jest popularyzacja sztuki różnego rodzaju i docieranie z nią do mieszkańców miasta. Kolejną instytucją artystyczną jest Rzeszowski Inkubator Kultury, działający od 2013 roku, który zajmuje się organizacją szkoleń, warsztatów, dyskusji oraz wydarzeń artystycznych.

W mieście działa muzeum, które szczególnie zainteresuje najmłodszych. Muzeum Dobranocek to świetna propozycja dla dzieci. Można obejrzeć tu lalki oraz rekwizyty z filmów kukiełkowych, takich jak Miś Colargol, Miś Uszatek czy Plastusiowy Pamiętnik.

Rzeszów to również miasto, w którym możemy wybrać się do teatru. Wszyscy zainteresowani dobrą sztuką powinni wybrać się do rzeszowskiego Teatru Maska. W mieście działają galerie sztuki, w tym Biuro Wystaw Artystycznych, w którym obejrzymy wystawy stałe i czasowe oraz Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa. W mieście działają liczne biblioteki, w tym Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna.

Rzeszów to także miasto festiwali. Organizowane są tu m.in. Carpathia Festival, RzeszOff Art Festival, Wielokulturowy Festiwal Galicja, Festiwal Teatrów Amatorskich oraz Rzeszowskie Spotkania Teatralne.

Klimat

Klimat miasta można podzielić na dwie części, północna części terenu wokół miasta należy do klimatu podgórskich nizin i kotlin, część południowa natomiast zaliczana jest do klimatu górskiego. Klimat środkowego Podkarpacia kształtowany jest w przeważającej części przez polarno-morskie masy powietrza oraz w mniejszej przez masy polarno-kontynentalne. Średnia temperatura w roku wynosi +8,9 °C. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, a najzimniejszym styczeń. Występują tu przede wszystkim wiatry zachodnie i północno-zachodnie.

Architektura

Warta uwagi jest charakterystyczna architektura śródmieścia, której początki sięgają XIX oraz przełomu XIX i XX wieku. Odnajdziemy tam nawiązania do klasycyzmu, a także secesji, modernizmu, neogotyku oraz art deco.

Do najstarszych budowli Rzeszowa, które zachowały się do naszych czasów, należy gotycki kościół farny pw. św. Wojciecha i Stanisława, w którym podziwiać można świeżo odrestaurowane prezbiterium oraz nawę główną.

Wśród ważnych zabytków architektury miasta należy wymienić zrekonstruowany zamek, który pochodzi z czasów Ligęzy i Lubomirskich. Pozostałością dawnej świetności jest kordegarda, czyli dawna wieża bramna.

Będąc w Rzeszowie, trzeba koniecznie przejść się historycznym deptakiem miasta, czyli ulicą 3 Maja, która wcześniej nazywana była Pańską. Łączy ona Plac Farny z zamkiem Lubomirskich. Jej początki sięgają czasów budowy zamku. To właśnie tutaj podziwiać można wiele zabytków, w tym kompleks budynków popijarskich pochodzących z XVII wieku, zaprojektowany przez Tylmana z Gameren oraz Jana Belottiego. Należy do niego kościół św. Krzyża oraz zabudowania jednej z najstarszych polskich szkół średnich, czyli kolegium pijarów.

Równie warta uwagi jest wczesnobarokowa bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. W bazylice znajduje się kaplica patronki miasta, czyli kaplica Matki Bożej Rzeszowskiej oraz ołtarz główny w stylu renesansowym, na którym przedstawione zostało zdjęcie z Krzyża. Przykładem ciekawej architektury opartej na mieszance stylów jest Budynek Banku PKO PB SA w stylu secesji.

Gospodarka

Rzeszów to ważny ośrodek przemysłowy nie tylko dla swojego regionu, ale także całego kraju. Rozwinięty jest tu przemysł spożywczy, maszynowy, farmaceutyczny, IT, lotniczy, a także związany z produkcją sprzętu domowego.

Działa tu Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny, w którym stawia się przede wszystkim na rozwój przemysłu lotniczego oraz farmaceutycznego. Park współpracuje z Politechniką Rzeszowską.

W mieście prężnie działają koncerny farmaceutyczne i produkowane są leki oraz pożywienie dla dzieci i niemowląt. W Rzeszowie rozwija się również wiele firm z branży IT.

Rzeszów to jedno z niewielu miast w kraju, w którym stawia się na dbałość o środowisko naturalne i nowe technologie. Miasto może pochwalić się ekologicznym transportem miejskim. Po ulicach jeżdżą tu autobusy niskoemisyjne.